Hệ vì kèo (truss) là cấu kiện chịu lực chính, giúp nâng đỡ toàn bộ mái nhà, truyền tải trọng mái xuống tường và móng. Thay vì dùng gỗ dễ mối mọt, hiện nay thép hình V làm khung kèo đang được ưa chuộng nhờ độ bền cao, chịu lực tốt, ít biến dạng. Trong bài viết bên dưới, Tôn Thép Mạnh Hà sẽ phân tích vai trò, ứng dụng của thép V trong kết cấu mái để khách hàng tham khảo.
Vì Kèo Thép V là gì?
Vì kèo thép V là hệ giàn kết cấu chịu lực, thường có dạng tam giác hoặc hình thang, được lắp ghép từ các thanh thép góc V như V50x50x5 hoặc V63x63x6. Các thanh này liên kết với nhau bằng hàn hoặc bu lông, tạo thành một khung vững chắc.

Nhiệm vụ chính của hệ vì kèo là đỡ tải trọng từ mái (tôn, ngói, xà gồ) và truyền toàn bộ lực xuống tường hoặc cột trụ bên dưới, đảm bảo sự ổn định cho toàn bộ mái nhà.
Tại sao Sử dụng Thép V cho Khung Kèo?
Thép V ngày càng được ưa chuộng trong kết cấu mái nhờ độ cứng và khả năng chịu lực tốt, đặc biệt là với lực dọc trục trong các thanh giàn. Cụ thể:
- Độ cứng và độ bền: Thép V có khả năng chịu lực dọc trục tốt, phù hợp cho thanh chịu kéo và nén trong giàn kèo. Ví dụ, thép V50x50x5 có giới hạn chảy khoảng 235 MPa, đảm bảo độ ổn định kết cấu mái.
- Trọng lượng nhẹ: Với trọng lượng khoảng 3.77 kg/m, thép V50 giúp giảm tải trọng mái so với các loại thép hình lớn hơn hoặc gỗ tự nhiên.
- Chống mối mọt, cong vênh: Khắc phục hoàn toàn nhược điểm của kèo gỗ truyền thống, không bị ảnh hưởng bởi côn trùng hay độ ẩm.
- Độ bền cao, tuổi thọ dài: Nếu được mạ kẽm nhúng nóng hoặc sơn epoxy, thép V có tuổi thọ trung bình 25–30 năm trong điều kiện thời tiết thông thường.
- Linh hoạt trong thiết kế: Có thể thi công các hệ kèo khẩu độ 6–15m, hình dạng giàn tam giác hoặc giàn mái lệch tùy nhu cầu kiến trúc.
- Chi phí hiệu quả: So với thép hộp hoặc thép H, thép V có giá vật tư và chi phí thi công thấp hơn từ 10–20%, phù hợp nhà dân dụng và nhà xưởng nhỏ.
Sử dụng vì kèo thép V vì có độ bền cao, trọng lượng nhẹ, không bị mối mọt như vì kèo gỗ
Các Loại Vì Kèo Thép V Phổ biến
Hiện nay, có các loại kèo thép V thông dụng bên dưới đây:
Kèo thép V đơn giản (Kèo Tiệp): Là dạng kết cấu giàn nhẹ, sử dụng thép V đều cho các thanh chính, phù hợp cho khẩu độ nhỏ dưới 20m. Ví dụ, kèo mái nhà xưởng sử dụng thép V50x50x5 có thể đạt nhịp 12–15m, dễ gia công và lắp đặt tại chỗ.

Hệ giàn không gian: Dạng vì kèo ba chiều, dùng nhiều thanh thép V liên kết chéo theo dạng lưới không gian, thích hợp cho mái vượt nhịp lớn trên 25m như nhà thi đấu, nhà tiền chế. Thép V được dùng phổ biến ở tiết diện 60x60x6 hoặc lớn hơn.
Kết hợp với thép hộp: Trong những hệ kèo chịu lực lớn, các thanh nén chính (thanh cánh dưới) có thể dùng thép hộp 100x50x2.5mm để tăng độ ổn định, trong khi các thanh phụ, thanh giằng vẫn sử dụng một số loại thép V như thép V50 hoặc thép V63 nhằm tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo khả năng chịu lực.

Ứng dụng Thực tế
Với ưu điểm nhẹ, bền và thi công linh hoạt, vì kèo thép V ngày càng được sử dụng rộng rãi trong các công trình dân dụng và công nghiệp. Dưới đây là một số ứng dụng tiêu biểu:
- Mái nhà dân dụng: Lợp ngói, lợp tôn.
- Nhà xưởng, nhà kho: Quy mô vừa và nhỏ.
- Mái che, nhà xe: Giàn nhẹ, kết cấu đơn giản.
- Kết cấu giàn phụ: Mái hiên, bảng hiệu, nhà lắp ghép.

Lựa chọn Kích thước và Loại Thép V làm vì kèo
Việc lựa chọn kích thước và loại thép V phù hợp sẽ đảm bảo độ bền, hiệu quả và tiết kiệm chi phí cho công trình. Dưới đây là yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn thép V cho hệ vì kèo mái:
Kích thước thép V:
Kích thước thép V cần phù hợp với khẩu độ của kèo, loại vật liệu lợp mái (ngói, tôn) và tải trọng của mái. Ví dụ các kích thước thép V phổ biến: thép V40x40, thép V50x50, thép V63x63, thép V75x75…
Loại thép V:
- Thép V đen: Là thép chưa qua mạ, cần được sơn phủ chống gỉ để đảm bảo độ bền. Thường sử dụng cho các công trình ít chịu ảnh hưởng của yếu tố thời tiết, khu vực khô ráo.
- Thép V mạ kẽm (điện phân): Thép này có lớp mạ kẽm mỏng, giúp tăng khả năng chống ăn mòn. Thích hợp cho các công trình sử dụng ở môi trường khô ráo hoặc dễ bị tiếp xúc với nước.
- Thép V mạ kẽm nhúng nóng: Có lớp mạ kẽm dày hơn, giúp thép chống ăn mòn tốt hơn, đặc biệt khi tiếp xúc với môi trường ẩm ướt, như nhà kho, nhà xưởng hoặc khu vực gần biển.

Lưu ý khi Thi công vì kèo
Để đảm bảo sự bền vững và an toàn cho công trình, thi công vì kèo thép V cần tuân thủ một số yêu cầu quan trọng sau:
- Các mối hàn cần đủ ngấu và chắc chắn để đảm bảo kết cấu không bị lỏng, đồng thời các bu lông phải được xiết đủ lực để giữ liên kết vững chắc.
- Thép V cần được sơn phủ chống gỉ hoặc mạ kẽm đầy đủ để tăng khả năng chống ăn mòn, đặc biệt khi thép tiếp xúc với môi trường ẩm ướt hoặc có độ ăn mòn cao.
- Việc thực hiện chính xác kích thước, vị trí các thanh kèo theo bản vẽ thiết kế là rất quan trọng.
Vì kèo thép V làm khung kèo là giải pháp bền vững, hiệu quả và tiết kiệm chi phí cho các loại mái nhà. Việc lựa chọn đúng kích thước và loại thép V (đen hay mạ kẽm) là yếu tố quyết định đến chất lượng và độ bền của hệ vì kèo. Tôn Thép Mạnh Hà cung cấp đa dạng thép V chất lượng, đảm bảo đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng về kết cấu khung kèo mái nhà.